Công vụ 7: " Ê tiên chết trong vinh hiển"
"Bởi đó, ai xưng ta ra trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ xưng họ trước mặt Cha ta ở trên trời;"
Công vụ 7: " Ê tiên chết trong vinh hiển"
Câu hỏi:
1/ Khi Chúa phán với Y sơ ra ên, các người là dân cứng cổ có nghĩa gì?
Từ nầy có thể bị áp dụng cho chúng ta không?
2/ Vì sao chúng ta không cắt bì mà cũng được gọi là con cháu Áp ra ham?
Người ngoại tin Chúa Giê su có cần phải cắt bì không?
3/ Vì sao Hội đồng là những người soạn luật và thi hành luật mà Ê tiên lại nói họ không tuân thủ luật pháp?
4/ Thái độ của Hội đồng trước Ê tiên có xứng hợp không?
Điều gì khiến họ giận dữ với ông?
"Ê tiên chết trong vinh hiển"
** Ê tiên lên án Hội đồng: câu 51-53
" Hỡi những người cứng cổ, lòng và tai chẳng cắt bì kia! Các ngươi cứ nghịch với Đức Thánh Linh hoài; tổ-phụ các ngươi thế nào, thì các ngươi cũng thế ấy! 52 Há có đấng tiên tri nào mà tổ phụ các ngươi chẳng bắt bớ ư? Họ cũng đã giết những người nói tiên tri về sự đến của Đấng Công bình; và hiện bây giờ chính các ngươi lại đã nộp và giết Đấng đó; 53 các ngươi đã nhận luật pháp truyền bởi các thiên sứ, nhưng không giữ lấy! "
Trong đoạn trước, chúng ta nhớ Ê tiên dùng bài giảng của mình để chứng minh Đức Chúa Trời không bị giới hạn trong đền thờ, cả Môi se cùng Chúa Giê su đều luôn bị dân Giu đa từ chối.
Cách nói gián tiếp đã khiến cả Hội đồng thầm khó chịu, vì chắc chắn bọn họ đã nhận ra điều Ê tiên muốn ám chỉ.
Đến phần cuối nầy, Ê tiên nói thẳng với các bậc cầm quyền trong Hội đồng rằng, bọn họ giống các tổ phụ gian ác của mình, luôn cứng cổ cự tuyệt Chúa, bắt bớ người công bình, thậm chí dám giết các tiên tri, là dân cắt bì giả, cũng không tuân thủ theo luật pháp.
Khi đọc những lời buộc tội từ xa đến gần của Ê tiên, người đọc có cảm giác đó là lời buộc tội từ Đức Thánh Linh, Ngài cầm một con dao sắc bén của Lời Chúa xé toạc tội lỗi của dân sự, vạch trần những phần bên trong của trái tim họ, và những bí mật của tâm hồn họ…
Đức Thánh Linh dùng môi miệng một người can đảm, ngay thẳng như Ê tiên để đưa ra bài diễn văn khó chịu, như một bác sĩ đang tiến hành cuộc phẫu thuật cho bệnh nhân bị khối u, cần được cắt bỏ.
Ê tiên lên án dân Giu đa như một sứ điệp đầy thẩm quyền mà không thể chối cãi. Hội đồng đang nghe lời tuyên án từ Ê tiên như sau:
** "Những người cứng cổ"
Ê tiên đề cập đến sách Phục truyền 10: 16 & 17
"Vậy, hãy trừ sự ô uế của lòng mình đi, chớ cứng cổ nữa; 17 vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi là Đức Chúa Trời của các thần, và Chúa của các chúa, tức là Đức Chúa Trời rất lớn, có quyền năng và đáng sợ, không thiên vị ai, chẳng nhận của hối lộ, "
Có hơn 20 lần trong Cựu ước, Đức Chúa Trời gọi dân Y sơ ra ên là dân cứng cổ, họ luôn luôn cãi lời Chúa, dù nhiều lần bị Ngài phạt vạ nặng nề, họ cũng không biết ăn năn, hối cải.
Cách nói của Ê tiên y hệt như khi Chúa trách móc dân sự Ngài, làm cho người đọc thấy dường như đó là lời phán của Chúa chứ không phải của Ê tiên.
Trong tiếng anh, cứng cổ được dịch là " stiffneck" người cứng cổ là những người kiêu ngạo, cố chấp, không muốn khuất phục hoặc tuân thủ, thường là biểu tượng của sự thiếu linh hoạt, hoặc không muốn thay đổi. Đây là một cách diễn đạt tượng trưng, không ám chỉ đến sự cứng cổ về mặt thể chất, mà đúng hơn là sự "cứng nhắc" về tính cách.
Xuất Ê díp tô 33: 5
" Vì Đức Giê-hô-va đã phán cùng Môi-se rằng: Hãy nói cùng dân Y-sơ-ra-ên: Các ngươi là dân cứng cổ, nếu ta cùng lên với các ngươi chỉ trong một lúc, thì ta sẽ diệt các ngươi! Vậy, bây giờ, hãy cất đồ trang sức trong mình ngươi đi, đặng ta biết liệu đãi ngươi cách nào. "
Phục truyền 9: 22-24
" Đoạn, Đức Giê-hô-va phán cùng ta rằng: Hãy đứng dậy, mau mau xuống khỏi đây, vì dân mà ngươi đem ra khỏi xứ Ê-díp-tô đã tự bại hoại, vội bỏ đạo của ta đã truyền cho, mà chế cho mình một tượng đúc. 13 Đức Giê-hô-va lại phán cùng ta rằng: Ta nhìn xem dân nầy, kìa là một dân cứng cổ. 14 Hãy để mặc ta diệt chúng nó, và xóa tên chúng nó khỏi dưới trời, rồi ta sẽ làm cho ngươi thành một dân tộc mạnh và lớn hơn dân ấy. "
Mỗi lần Chúa dùng từ " dân cứng cổ" là lúc Ngài nổi giận, Ê tiên không ngại dùng chữ nầy cho các bậc cầm quyền, để họ biết rằng Chúa cũng đang nổi giận với họ. Hội đồng ngồi trên kia toàn là hàng giáo phẩm, uy nghi, xem ra dáng tôn trọng. Nhưng trước mắt Chúa, họ đang bị Chúa mắng.
** Những người không thật sự cắt bì:
Sau khi gọi họ là "dân cứng cổ", Ê tiên còn nói họ không thật sự được cắt bì, cắt bì ngoài da, nhưng không cắt bì trong lòng.
Trong cựu ước cho biết, người Y sơ ra ên dù có cắt bì trên thân thể, mà trong lòng không cắt bì, tức không tôn trọng giao ước của Đức Chúa Trời đã lập với Áp ra ham, thì cũng vẫn bị xem như người ngoại.
Dân Y sơ ra ên tự hào về dấu hiệu cắt bì, vì bởi cắt bì mà họ được ở trong giao ước bằng thịt với Đức Chúa Trời, tách biệt họ khỏi dân ngoại.
Ê tiên nói họ không cắt bì trong lòng, y như lời Chúa phán qua Tiên tri Giê rê mi 9: 25 &26
"Đức Giê-hô-va phán: Nầy, ngày đến, bấy giờ ta sẽ phạt mọi kẻ chịu cắt bì mà lòng chưa cắt bì: 26 tức là Ê-díp-tô, Giu-đa, Ê-đôm, con cháu Am-môn, Mô-áp, và hết thảy những dân cạo tóc màng tang và ở nơi đồng vắng. Vì mọi dân tộc đều không cắt bì, còn cả nhà Y-sơ-ra-ên chẳng cắt bì trong lòng."
Đức Chúa Trời không thể bị che mắt, những kẻ xưng mình là hậu tự của Áp ra ham, nhưng nếu không tin kính Chúa như ông tổ của mình, thì cũng sẽ bị loại ra khỏi giao ước.
** Những kẻ giết người:
Lịch sữ dân Y sơ ra ên ghi chép đầy dẫy về những vụ giết hại các Đấng Tiên tri, vì họ không muốn nghe lời dạy dỗ, cảnh báo từ Đức Chúa Trời.
Tiên tri Xa cha ri: Bị giết trong sân Đền thờ, có thể trong Ngày lễ chuộc tội.
Tiên tri Giê rê mi: Bị đánh đập, bỏ tù và cuối cùng bị ném đá đến chết.
Tiên tri Ê li: Bị ngược đãi.
Tiên tri Ê sai: Bị cưa làm đôi bởi Vua Ma na se.
Tiên tri A mốt: Bị tra tấn và tử đạo.
Tác giả Lu ca đặc biệt nhắc đến sự kiện lịch sử rằng dân Y sơ ra ên đã giết các tiên tri, bao gồm tổ tiên của họ, những người chịu trách nhiệm vì giết các tiên tri.
Chúa Giê su cũng nói về điều này trong Ma thi ơ, nhấn mạnh Giê ru sa lem là thành phố giết các tiên tri.
Ê tiên muốn nhắc lại:
"Các ngươi cũng như tổ phụ, phạm tội giết người công bình là các đấng Tiên tri, cũng như đã giết Chúa Giê su."
** Những người không tuân giữ luật pháp:
Lời buộc tội này hẳn đã làm tràn ly nước phẩn nộ, khiến các thành viên của hội đồng không muốn nghe. Tất cả Hội đồng tự hào về địa vị của mình, là những người đang cầm cán cân luật pháp, họ cho rằng không ai có thể rành luật pháp hơn họ, và họ cũng tự kiêu hãnh về sự vâng phục luật pháp của mình. Nhưng Ê tiên đã lên án họ giả hình, họ cho rằng mình tuân theo luật pháp, nhưng bên trong không theo lời Chúa dạy và còn là những kẻ giết người.
** Hội đồng giận dữ vì những lời buộc tội của Ê tiên: câu 54
" Chúng nghe những lời đó, thì giận trong lòng, và nghiến răng với Ê-tiên."
Thông điệp của Ê tiên đã đánh trúng mục tiêu, làm cho Hội đồng tức giận. Họ không thể bác bỏ những gì ông nói, thay vì bị cáo trách bởi Thánh linh, thì họ phản ứng bằng sự giận dữ.
**Họ nghiến răng với Ê tiên:
Một chi tiết làm người đọc ngạc nhiên, khi nghĩ đến phản ứng này từ những người lãnh đạo đáng kính của Y sơ ra ên. Họ bắt đầu nghiến răng trước khi Ê tiên kết thúc bài phát biểu của mình. Tất cả những gì họ có thể làm trong cơn giận điên cuồng của là nghiến răng. Điều nầy dẫn đến cái chết của Ê tiên ngay lập tức, không cần phân xử đúng hay sai.
** Ê tiên nhìn thấy Chúa Giê su: câu 55 & 56
"Nhưng người, được đầy dẫy Đức Thánh Linh, mắt ngó chăm lên trời, thấy sự vinh hiển của Đức Chúa Trời, và Đức Chúa Jêsus đứng bên hữu Đức Chúa Trời; 56 thì người nói rằng: Kìa, ta thấy các từng trời mở ra, và Con người đứng bên hữu Đức Chúa Trời."
Trong khi Hội đồng nghiến răng, bày tỏ sự giận dữ, thì Ê tiên như đang ở trong một thực thể khác, ông đang nhìn thấy Chúa Giê su. Ê tiên Nhìn thấy vinh quang của Đức Chúa Trời và Chúa Giê su đứng bên phải Đức Chúa Trời.
Có lẽ, Đức Thánh Linh đã mở cánh cửa để Ê tiên được nhìn thấy, giống như lúc sứ đồ Giăng được thấy cảnh ở Thiên đàng. Cả hai người được nhìn thấy Đức Chúa Trời không phải trong mơ, cũng không phải lúc ngất đi, mà là một giây phút của Thiên đàng.
Ê tiên thấy Chúa Giê su đứng bên hữu Đức Chúa Trời:
Có một chi tiết nhỏ là Ê tiên thấy Chúa Giê su đang đứng bên hữu Đức Chúa Trời, chứ không ngồi như được mô tả trong Ma-thi-ơ 26:64
"Con người ngồi bên hữu quyền phép Đức Chúa Trời "
Hay trong Cô-lô-se 3:1
" Vậy nếu anh em được sống lại với Đấng Christ, hãy tìm các sự ở trên trời, là nơi Đấng Christ ngồi bên hữu Đức Chúa Trời.
Ê tiên không thấy Chúa Giê su ngồi như được mô tả theo địa vị của Ngài, nhưng Ê tiên lại thấy Chúa Giê su đứng, để đón nhận ông trên nước Trời.
Ê tiên là người theo Chúa, bị tử đạo đầu tiên, cảnh tượng nầy được Kinh thánh chép lại để cổ động cho mọi cơ đốc nhân, trong giờ phút hy sinh vì danh Chúa, họ chắc cũng sẽ được Chúa Giê su đứng lên đón họ đến với Ngài.
Sách Ma thi ơ 10: 32 nói rằng:
"Bởi đó, ai xưng ta ra trước mặt thiên hạ, thì ta cũng sẽ xưng họ trước mặt Cha ta ở trên trời;"
Ê tiên đã xưng Chúa Giê su trước mặt loài người, và bây giờ ông thấy Chúa Giê su xưng tôi tớ mình trước mặt Đức Chúa Trời.”
** Ê tiên bị ném đá: câu 57 - 60
" Bấy giờ, chúng kêu lớn tiếng lên, bịt lỗ tai lại, cùng nhau chạy a lại, 58 kéo người ra ngoài thành, rồi ném đá người. Các kẻ làm chứng lấy áo xống mình để nơi chân một người trẻ tuổi kia tên là Sau-lơ. 59 Chúng đang ném đá, thì Ê-tiên cầu nguyện rằng: Lạy Đức Chúa Jêsus, xin tiếp lấy linh hồn tôi. 60 Đoạn, người quì xuống, kêu lớn tiếng rằng: Lạy Chúa, xin đừng đổ tội nầy cho họ! Người vừa nói lời đó rồi thì ngủ."
Khi Ê tiên tuyên bố rằng ông thấy Chúa Giê su đứng bên phải Đức Chúa Trời, thì cả tòa Công luận đồng phản ứng một lượt thật dữ dội. Tương tự như khi Chúa Giê su, tuyên bố rằng Ngài sẽ ngồi bên phải Đức Chúa Trời thì họ cũng có phản ứng như vậy và tuyên án tử cho Chúa Giê su như một kẻ phạm thượng (Ma-thi-ơ 26:64-66).
** Chúng kêu lớn tiếng lên, bịt lỗ tai lại, cùng nhau chạy a lại:
Một cảnh tượng không xứng hợp với các thẩm phán của toà án, họ là biểu tượng của những người từ chối Chúa, giận dữ khi được biết sự thật về chính mình, lạc lối trong điên loạn về mặt tâm linh.
Họ bịt tai trước sự mặc khải của Chúa, tiếng nói của Đức Thánh linh mà họ coi là phạm thượng. Chúa Giê su đã báo trước cho các môn đồ thái độ nầy của bậc cầm quyền trong Giăng 16: 1-3
" Ta bảo các ngươi những điều đó, để cho các ngươi khỏi vấp phạm. 2 Họ sẽ đuổi các ngươi ra khỏi nhà hội; vả lại, giờ đến, khi ai giết các ngươi, tưởng rằng thế là hầu việc Đức Chúa Trời. 3 Họ sẽ làm điều đó, vì không biết Cha, cũng không biết ta nữa."
Thật nguy hiểm khi sống theo tôn giáo mà không có mối quan hệ thực sự với Chúa Giê su.
"Cùng nhau chạy a lại"
Kinh thánh dùng từ Hy Lạp cổ "hormao", là từ được dùng để mô tả cảnh bầy lợn điên cuồng lao xuống biển trong sách Mác 5:13.
Ở đây diễn tả đám đông mất kiểm soát lao vào Ê tiên, họ đuổi ông ra khỏi thành phố và ném đá ông. Mức độ giận dữ của họ được thể hiện qua việc họ hành quyết Ê tiên mà không quan tâm đến luật pháp La Mã ( vì La mã không cho họ tự ý hành quyết), họ cùng nhau thực hiện việc giết Ê tiên theo phong tục truyền thống của người Do Thái là ném đá.
" Các kẻ làm chứng lấy áo xống mình để nơi chân một người trẻ tuổi kia tên là Sau-lơ."
Theo sách Mishnah, những kẻ làm chứng sẽ tra tay vào người bị ném đá đầu tiên, sau ba lần, nếu không chết thì cả dân sự sẽ tham gia.
Một chi tiết được ghi ra ở đây là người trẻ tuổi Sau lơ có mặt ở đó. Sau lơ tức Phao lô sau nầy, kinh thánh ghi Sau lơ trẻ tuổi, nhưng không phải còn thanh niên, mà đã trưởng thành để được làm thành viên của toà Công luận, trong Công vụ 26: 10 Phao-lô nói rằng tôi đã bỏ phiếu chống lại họ, điều nầy chứng tỏ Phao lô đã có quyền bỏ phiếu với tư cách là thành viên của Tòa Công Luận.
Ê tiên kêu cầu Chúa trong khi bị ném đá và nói rằng, “Lạy Chúa Giê su, xin tiếp nhận linh hồn con.” Cuộc đời của Ê tiên kết thúc theo cùng một cách mà ông đã sống: Hoàn toàn tin tưởng vào Chúa, tin rằng Chúa Giê su sẽ chăm sóc ông trong cuộc sống mai sau.
Trước khi trút hơi thở cuối cùng, Ê tiên đã kêu lớn tiếng:" Lạy Chúa, xin đừng đổ tội nầy cho họ!"
Chúa đã trả lời lời cầu nguyện của Ê tiên, Ngài sử dụng lời cầu nguyện đó để chạm đến trái tim của một người trẻ tuổi Phao lô có mặt lúc đó.
Ê tiên đã chết, không biết lời cầu nguyện của mình được Chúa đáp lại. Chúa tha thứ Phao lô, dùng quyền năng thay đổi con người hư mất của Phao lô để biến ông thành một công cụ tốt lành cho dân ngoại.
Người ta nói rằng, khi lên thiên đàng, chúng ta nên cảm ơn Ê tiên vì lời cầu nguyện tha thứ của ông mà chúng ta được hưởng, thông qua mọi phước lành mang lại từ chức vụ của Phao lô, thành Tạt sơ.
Ê tiên ngủ: Lời kinh thánh mô tả sự ra đi của Ê tiên một cách dịu dàng nhất, dù ông bị giết cách vô cùng đau đớn. Thay vì nói rằng ông đã chết, lời Chúa nói ông chỉ ngủ thiếp đi - với ý tưởng đó, chúng ta tin rằng Ê tiên sẽ thức dậy trong một thế giới khác tốt đẹp hơn nhiều.
Ê tiên không phải quá vượt bực, nhưng ông là một người được tràn đầy Đức Thánh Linh. Nhiều người trong chúng ta không biết rằng mình có thể được Đức Chúa Trời sử dụng nhiều đến mức nào, khi chúng ta bước đi trong quyền năng của Đức Thánh Linh.